Uzun Sesliler: ą, ę, ė, y, į, o, ū

Bütün uzun sesli ve çift sesliler, vurgulu ya da vurgusuz olabilir. Eğer vurgulularsa, uzatma işaretine ya da şiddetli tonlamaya da sahip olabilirler.

ą: Bu harf, Türkçe fare’deki gibi, açık, uzun ve merkezi bir sesliyi ifade eder.

Örnekler:

1. grąžìnti: geri dönmek,
2. výrą: adamı,
3. tą̃: şunu,
4. ą́žuolas: meşe ağacı.

ę: Bu harf leylek’teki y harfini silip birinci e’yi açık okuduğunuzda (yani lêlek gibi) olduğu gibi oldukça açık bir sesliyi ifade eder, ama daha açık ve y offglide’ı¹ olmadan. Açık bir ağız ve dilin ağzın ön tarafına hafif kontrolsüz şekilde bulunmasıyla yapılır. Dudaklar da çenenin önemsizce aşağı düşmesiyle kontrol dışıdır.

Örnekler:

1. pẽlę: fareyi,
2. tęsinỹs: devam etme, uzatma,
3. sprę́sti: karar vermek,
4. kę̃sti: tahammül etmek, acı çekmek.

ė: Bu harf, ę’den oldukça farklı bir sesliyi ifade eder. ė her zaman uzundur, biraz yakın, ileride ve yuvarlanmamıştır. Nispeten Türkçe leylek’teki y harfini silip birinci e’yi uzun okuduğunuzda (yani leelek gibi) olduğu gibi, ama y offglide’ı² olmadan. Dilin ağzın önünün ortasında olduğun pozisyonda gergin bir şekilde gerilmesiyle elde edilir. i’nin seslendirilmesinden biraz daha alttadır. Dilin ucu üst dişlerin arkasındadır. Dil ve çene kasları yüzeysel bir şekilde gerili ve küçülmüştür. Dudaklar ise kontrolsüzdür.

Örnekler:

1. dė̃dė: amca, dayı, enişte,
2. dė́ti: koymak,
3. raĩdė: harf,
4. mė́gti: hoşlanmak.

y (į): Bu iki harf, Türkçe bir özel isim Kiğılı’daki iğı’ya yakın, uzun ileri yuvarlanmamış bir seslidir, ama karakteristik İngilizce off-glide’ı³ olmadan. Bu y (į) harfi, dil ile ağzın ön tarafına, üst dişlere doğru bir yay çizilmesi ile elde edilir. Dudaklar kontrolsüz ve neredeyse kapalıdır.

Örnekler:

1. yrà: -dir, -dır (İngilizcesi “is”),
2. įvadas: giriş,
3. į̃strižas: köşegen,
4. tylà: sessizlik,
5. ỳrė: o kürek çekti (eril).

o: Bu harf, tamamen yakın, geri yuvarlanmış bir sesliyi ifade eder. Türkçe bot’taki o’dan, daha yakın ve yuvarlanmıştır. Ama sonda, İngilizcedeki off-glide⁴ olmadan. Org gibi kelimelerde kullanıldığında, r’den önceki ses azalımı olmaz. Bu ses, dilin orta-geri bir pozisyonda gerginleşmesi ile yapılır. Dudaklar, yuvarlanmış ve dışarıya doğru itilmiştir (ū harfindekinden daha az ama Türkçe kor’daki o’dan daha fazla).

Örnekler:

1. óras: hava,
2. obelìs: çiçek elması,
3. põnas: beyefendi, bey (İngilizcesi Mister, Mr.),
4. namõ: eve,
5. nórs: rağmen.

ū: Bu harf, geri yuvarlanmış yakın bir sesliyi ifade ederler. Türkçe ucu kelimesinin ikinci u harfi (ses azalımı ile birlikte), Litvanca ū sesine çok benzerdir, bununla birlikte ū’dan (ų) daha geridedir. Dilin, ağzın gerisine yüksek bir yay çizmesi ve dilin ucunun alt ön dişlerin gerisine çekilmesi ile bu ses elde edilir. Dudaklar ileri doğru çok itilmiş ve yuvarlanmıştır.

Örnekler:

1. sūnùs: oğul,
2. jū́sų: sizin, sizinki,
3. baltų̃jų: beyaz birilerinin,
4. ū̃pas: mod, ruh hali,
5. bū̃sti: esmek, üflemek,
6. lū́pa: dudak,
7. skų́sti: şikayet etmek, yakınmak.

1 Karmaşık bir ünlünün daha zayıf parçası. Ayrıca bakınız: http://en.wikipedia.org/wiki/Off_glide

2 Karmaşık bir ünlünün daha zayıf parçası. Ayrıca bakınız: http://en.wikipedia.org/wiki/Off_glide

3 Karmaşık bir ünlünün daha zayıf parçası. Ayrıca bakınız: http://en.wikipedia.org/wiki/Off_glide

4 Karmaşık bir ünlünün daha zayıf parçası. Ayrıca bakınız: http://en.wikipedia.org/wiki/Off_glide